Có nên cho bé nằm sấp trên bụng mẹ? là câu hỏi mà nhiều bậc phụ huynh đặt ra, đặc biệt khi bé quấy khóc hoặc khó ngủ. Thực tế, việc này có thể giúp bé cảm thấy an toàn hơn nhờ tiếp xúc da kề da. Tuy nhiên, một nghiên cứu gần đây cho thấy tư thế này có thể làm tăng nguy cơ đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS), đòi hỏi các bậc cha mẹ phải cân nhắc kỹ lưỡng. Bài viết này sẽ xem xét các yếu tố quan trọng để đưa ra quyết định an toàn nhất cho bé.
Những lợi ích khi cho bé nằm sấp trên bụng mẹ
Khi quyết định có nên cho bé nằm sấp trên bụng mẹ, nhiều phụ huynh thường cân nhắc đến những lợi ích đáng kể mà tư thế này mang lại:
- Đầu tiên phải kể đến là sự gắn kết tình cảm giữa mẹ và bé được tăng cường đáng kể. Sự tiếp xúc trực tiếp giữa làn da của mẹ và bé kích thích não bộ giải phóng hormone oxytocin – còn được gọi là “hormone tình yêu” – giúp cả hai cảm thấy bình yên và hạnh phúc hơn.
- Ngoài ra, tư thế này còn hỗ trợ đáng kể cho hệ tiêu hóa của trẻ. Khi bé nằm sấp, áp lực nhẹ nhàng lên bụng giúp giảm cơn đau do đầy hơi và nhu động ruột hoạt động hiệu quả hơn. Đối với những bé hay bị trào ngược dạ dày thực quản, tư thế này góp phần giảm thiểu tình trạng trớ sữa sau khi bú.
- Về chất lượng giấc ngủ, nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng trẻ em thường ngủ sâu và lâu hơn khi được nằm sấp trên bụng mẹ. Nhịp tim của mẹ tạo ra âm thanh quen thuộc, nhịp nhàng giúp bé cảm thấy an toàn, từ đó dễ đi vào giấc ngủ hơn và ít bị giật mình thức giấc.
Rủi ro tiềm ẩn cần nhận biết
Mặc dù việc cho bé nằm sấp trên bụng mẹ mang lại nhiều lợi ích, nhưng cũng không thể phủ nhận những rủi ro đáng lo ngại:
- Đáng chú ý nhất là nguy cơ hội chứng đột tử ở trẻ sơ sinh (SIDS) tăng cao, đặc biệt với nhóm trẻ dưới 6 tháng tuổi. Theo thống kê của Hiệp hội Nhi khoa Hoa Kỳ, tư thế nằm sấp làm tăng nguy cơ SIDS lên gấp 12 lần so với tư thế nằm ngửa.
- Hệ hô hấp của bé cũng có thể bị ảnh hưởng khi nằm sấp. Đặc biệt với trẻ sơ sinh, các cơ hô hấp chưa phát triển đầy đủ, dễ dẫn đến tình trạng thiếu oxy hoặc ngạt thở nếu mũi và miệng bị che khuất. Hơn nữa, không gian để phổi mở rộng bị hạn chế, khiến bé phải nỗ lực hơn khi hít thở.
- Nguy cơ ngạt thở tăng cao nếu mẹ mệt mỏi và vô tình ngủ quên trong khi cho bé nằm sấp. Tình trạng này đặc biệt nguy hiểm vào ban đêm hoặc khi mẹ đang dùng thuốc có tác dụng gây buồn ngủ, làm giảm khả năng phản ứng nhanh nếu bé gặp vấn đề về hô hấp.
Hướng dẫn an toàn khi cho bé nằm sấp
Để đảm bảo an toàn khi cho bé nằm sấp trên bụng mẹ, việc chuẩn bị trước là vô cùng quan trọng.
- Trước hết, mẹ cần đảm bảo bản thân đang tỉnh táo hoàn toàn, không mệt mỏi quá độ hay buồn ngủ. Chọn thời điểm phù hợp trong ngày, tốt nhất là sau khi mẹ đã nghỉ ngơi đầy đủ.
- Không gian ngủ cần được kiểm tra kỹ lưỡng, loại bỏ tất cả vật dụng có thể gây nguy hiểm như gối mềm, chăn lông, đồ chơi, hay dây nịt. Mặt nằm không nên quá mềm để tránh nguy cơ bé bị lún xuống và khó thở.
- Về tư thế, mẹ nên nằm hơi nghiêng lưng một chút, đảm bảo đầu bé được đặt nghiêng sang một bên thay vì úp thẳng vào ngực mẹ. Điều này giúp đường thở của bé luôn thông thoáng. Hai tay mẹ nên ôm nhẹ quanh người bé để tạo cảm giác an toàn nhưng không gây áp lực lên cơ thể bé.
Thời gian nằm sấp nên được kiểm soát một cách hợp lý:
- Với trẻ dưới 3 tháng: không quá 10-15 phút mỗi lần
- Trẻ 3-6 tháng: có thể kéo dài đến 20 phút
- Trẻ trên 6 tháng: tối đa 30 phút mỗi lần
Luôn đảm bảo quan sát bé liên tục trong suốt thời gian nằm sấp, chú ý đến nhịp thở và da của bé.
Những lưu ý quan trọng theo độ tuổi
Độ tuổi của bé là yếu tố then chốt khi quyết định có nên cho bé nằm sấp trên bụng mẹ hay không. Với trẻ sơ sinh dưới 1 tháng tuổi, các chuyên gia khuyến cáo nên hạn chế tối đa tư thế này vì hệ hô hấp và cơ cổ của bé chưa phát triển đủ mạnh. Nếu muốn thực hiện, chỉ nên áp dụng trong thời gian ngắn và dưới sự giám sát liên tục.
Trẻ từ 3-4 tháng tuổi trở lên đã bắt đầu có khả năng nâng đầu và điều chỉnh tư thế, nên tư thế nằm sấp an toàn hơn. Tuy nhiên, vẫn cần tuân thủ nguyên tắc giám sát liên tục và không để bé nằm sấp khi ngủ qua đêm.
Khi cho bé nằm sấp, cần theo dõi các dấu hiệu bất thường như:
- Bé thở gấp hoặc nông
- Da bé đổi sang màu xanh hoặc tím nhợt
- Bé quấy khóc hoặc có biểu hiện khó chịu
- Cơ thể bé trở nên mềm nhũn bất thường
Nếu phát hiện bất kỳ dấu hiệu nào trên, hãy ngay lập tức thay đổi tư thế cho bé và liên hệ với nhân viên y tế nếu cần thiết.
Ngoài tư thế nằm sấp, cha mẹ nên biết về các tư thế ngủ an toàn khác. Tư thế nằm ngửa vẫn được coi là an toàn nhất cho bé khi ngủ, đặc biệt trong 12 tháng đầu đời. Tư thế nằm nghiêng có thể áp dụng khi bé tỉnh và có người lớn giám sát, nhưng không nên để bé ngủ trong tư thế này.
Kết luận
Quyết định có nên cho bé nằm sấp trên bụng mẹ cần được cân nhắc dựa trên nhiều yếu tố như độ tuổi, tình trạng sức khỏe của bé và khả năng giám sát của cha mẹ. Tư thế này mang lại những lợi ích đáng kể về mặt tình cảm và phát triển, nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro cần được nhận biết và phòng tránh. Crecerencristo khuyến khích các bậc phụ huynh nên tham khảo ý kiến của bác sĩ nhi khoa và áp dụng các biện pháp an toàn nghiêm ngặt nếu muốn cho bé nằm sấp, đặc biệt là với trẻ dưới 6 tháng tuổi.
